Als je kort door de bocht een groep mensen wil verdelen in twee groepen, kan je ze indelen in vragers en gevers. Ik heb die indeling al een aantal keren gemaakt zien worden en opvallend genoeg is bijna iedereen liever een gever dan een vrager. Blijkbaar is geven een betere gave dan vragen.

Waar dit idee vandaan komt weet ik niet, maar ik vind het interessant. Ondanks dat ik geen wetenschappelijk bewijs kan vinden voor mijn aanname, denk ik dat in algemene zin gevers worden omschreven als sociaal, met aandacht voor de ander en beter in het afstemmen op de omgeving en de vragers dus sneller als egocentrisch, afstemmen op zichzelf en met het eigen belang voorop worden omschreven. Terwijl jij je kan afvragen wat er slecht is aan ‘afstemmen op jezelf’ of met ‘eigen belang voorop’ handelen? We hebben per slot van rekening veel meer aan onszelf én elkaar op het moment dat je zaken doet die goed voelen.

Waar het wellicht mee te maken heeft, is dat mensen die als ‘nemer’ worden getypeerd, minder vaak geven. En dan komt het snel over alsof je alleen maar met de voor jou gunstige zaken bezig bent. Dat wordt als egocentrisch beschouwd. Voor de volle honderd procent een nemer zijn is dus misschien niet zo charmant. En nu komt ‘ie: dat geldt óók voor de gever. Door als gever alle ballen die vallen ruim op tijd te vangen, ontneem je de nemers om je heen de kans om het (voor jou) te doen. En als je die ballen al wat langer opvangt dan een aantal maandjes, dan bestaat de kans dat je iemand afleert om zelf die alertheid op te brengen. Jouw eigen gedrag heeft namelijk ook invloed op het gedrag van de ander.

Met andere woorden, je conditioneert elkaar op een manier die eigenlijk niet je bedoeling was. En gek genoeg hou je die situatie ook nog in stand door je gedrag te blijven herhalen. Daar zijn de nemer en de gever dus allebei debet aan. Stel nou dat je het graag op een andere manier wilt zien, wat kan je dan doen? Allereerst vertellen aan de ander dat je de manier van hoe jij ermee omgaat graag wilt veranderen (en uitleggen waarom je dat wilt). En daarna is het een kwestie van doen. Zonder rancune en zonder ondertoon simpelweg datgene doen wat de ander altijd doet.

En het voelt in het begin misschien wat onnatuurlijk, maar je zult zien dat je er meer voor terugkrijgt dan dat het je kost.

 

Column voor Business in Barneveld nr. 2 van 2019